τέτοιες εικόνες θα μπορούσαν να αποδοθούν και σε σε α/μ αφού ουσιαστικά κάνεις παιχνίδι με την φόρμα. Το ενδιαφέρον παιχνίδι με το έγχρωμο είναι όταν συνδυάζεις χρώματα + φόρμα.
Δες για παράδειγμα τις έγχρωμες φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Μάνου.
Οι "αμερικάνικες" φωτογραφίες του Μάνου είναι φυσικά εξαιρετικές και αρκετά διαφορετικές από τις "κλασσικότερες" ασπρόμαυρες "ελληνικές" του. Άλλα εγώ απ' ότι φαίνεται θα καταφέρω να προσεγγίσω κάτι ανάλογο, ίσως σε καμιά δεκαριά χρόνια και λίγα βάζω. Διότι, άλλο πράγμα χρώμα και φόρμα να δουλεύουν μαζί προς όφελος του φωτογραφικού αποτελέσματος (όπως πολύ σωστά κατά τη γνώμη μου γράφεις) και άλλο να μετατρέπεις μια έγχρωμη σε ασπρόμαυρη από τη μια επειδή "τώρα τελευταία το ασπρόμαυρο είναι πάλι στη μόδα", όπως μου είπε μια γειτόνισσα και από την άλλη γιατί κάποια συγκεκριμένη φωτογραφία έχει χρωματικό αλαλούμ και χτυπάει άσχημα, ενώ αφαιρώντας τα χρώματα γίνεται αυτόματα πιο θελκτική και "όμορφη". Τα δύο τελευταία (η μόδα και η "ασχήμια" του χρώματος) δεν μου αρκούν ως λόγοι για να κάνω αποκλειστικά ασπρόμαυρη φωτογραφία. Δεν θέλω δηλαδή να αποβάλω εξ αρχής αυτό που δεν μπορώ να διαχειριστώ (το χρώμα) γιατί έτσι είναι σαν να παραδίδομαι αμαχητί στην ασχετοσύνη μου. Τι νόημα έχει να διαλέξω το εύκολο; Και επιπλέον για τις δύο συγκεκριμένες σχεδόν αδιάφορες φωτογραφίες, τι θα κέρδιζαν αν ήταν ασπρόμαυρες εκτός που θα φαίνονταν με το πρώτο ότι πρόκειται για φορμαλιστικό παιχνίδι; Μάλλον τίποτα. Η δικαιολογία που στο δικό σου βίντεο δίνει ο Τζώρτζης όταν τον ρωτάνε σχετικά ("το ασπρόμαυρο έχει την έννοια της αφαίρεσης και της καθαρότητας") στα δικά μου αυτιά ακούγεται σαν να λέει: "δεν είμαι τόσο καλός ώστε να κάνω έγχρωμη που να μη φαίνεται "βαριά" και "βρώμικη" άρα μια και καλή τη "κάνω" για ασπρόμαυρο, και ούτε γάτα ούτε ζημιά..." Κουφή υπεκφυγή δεν είναι;
Η α/μ φωτογραφία από την έγχρωμη είναι εντελώς διαφορετική.. Δεν νομίζω ότι είναι της μόδας η α/μ σήμερα.. Είναι της μόδας η φωτογραφία λόγω των ψηφιακών μηχανών.. Αλλά α/μ φιλμ / φωτογραφία τραβάνε μόνο όσοι τραβάγανε από παλιά.
Εγώ προσωπικά προτιμώ την α/μ επειδή κυρίως τραβάω ανθρώπους (πχ πορτραίτα), δρόμο κλπ.. Έγχρωμο τραβάω κυρίως όταν τραβάω τοπία ή όταν το θέμα με τραβάει λόγω των χρωμάτων..
Ο Τζώρτζης τραβάει επίσης έγχρωμες φωτογραφίες.. παρόλο που εκθέτει α/μ φωτογραφίες.. Και οι έγχρωμες φωτογραφίες του είναι επίσης καλές. Γενικά, και τα 2 είδη (έγχρωμη / α/μ) φωτογραφίας είναι δύσκολα.
Προσωπικά στις α/μ από φιλμ.. βρίσκω γοητευτικό τον κόκκο, την τονικότητα κλπ κλπ.. Όμως θέλω να πάρω κάποια στιγμή ψηφιακή μηχανή (full frame) για να σταματήσω να τραβάω έγχρωμο φιλμ (slides). Στο α/μ μου αρέσει που η φωτογραφία δείχνει (εξαρτάται από το θέμα) σαν ζωγραφιά με κάρβουνο.
Ναι, ο πρώτος λόγος που θα μπορούσε να με πείσει υπέρ της ασπρόμαυρης φωτογραφίας είναι το προσωπικό ιστορικό του καθενός. Η συνήθεια δηλαδή κάποιου που από παλιά τραβούσε α/μ και αυτό το μέσο γνωρίζει γιατί μόνο αυτό του επέτρεπε να έχει απόλυτο έλεγχο στην εκτύπωση κτλ. Ο δεύτερος λόγος που θα μπορούσε να με πείσει είναι το πρόβλημα με την απόδοση των χρωμάτων και τη διαφορετικότητα που υπάρχει σήμερα από οθόνη σε οθόνη στο πώς μια έγχρωμη φωτογραφία φαίνεται. Αναφέρομαι στις online παρουσιάσεις της δουλειάς του φωτογράφου.
Από κει και πέρα, γιατί το γεγονός ότι φωτογραφίζεις περισσότερο ανθρώπους σε οδηγεί στο να κάνεις αποκλειστικά α/μ, όπως γράφεις; Αυτό δε μπόρεσα να το καταλάβω.
Γιατί εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με δυο τεχνοτροπίες από τις οποίες εθελοντικά διαλέγουμε τη μία, όπως έχουμε πχ. την ελαιογραφία και την ακουαρέλα στη ζωγραφική. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα και το αυτό μέσο, τη φωτογραφία και το σκοπό αυτής δηλαδή την απόδοση (και αντιγραφή) μιας κάποιας πραγματικότητας. Αυτής που βλέπουμε. Αλλά αυτό που βλέπουμε έχει χρώμα. Επομένως μπορεί να εκφραστεί καλύτερα από την έγχρωμη, αυτό είναι η αλήθεια. Το ότι υπάρχει η ασπρόμαυρη σήμερα (με τη θετικότητα του κόκκου και της τονικότητας, δε λέω...) οφείλεται μόνο και μόνο σε ιστορικούς λόγους τεχνικής φύσεως. Αν οι χημικοί είχαν ανακαλύψει απ' ευθείας το έγχρωμο φιλμ, και το είχαν υιοθετήσει οι Atget, C-B, Frank, Salgado, Koudelka..., πόσο περίεργη και ανούσια θα μας φαίνονταν σήμερα μια α/μ φωτογραφία; Δεν θα γνωρίζαμε καν τον λόγο που αυτό το κομμάτι εκτυπωμένου χαρτιού δεν έχει χρώμα!
Προσωπικά τραβάω και έγχρωμες φωτογραφίες. Ειδικά στους ανθρώπους μου αρέσει περισσότερο το α/μ. Αντίθετα ένα τοπίο προτιμάω να το φωτογραφίσω έγχρωμο. Χωρίς να σημαίνει αυτό, ότι δεν υπάρχουν τοπία τα οποία θα αποδοθούν ομορφότερα σε α/μ ή φωτογραφίες με ανθρώπους οι οποίες θα είναι ομορφότερες σε έγχρωμο.
Η αφαίρεση του χρώματος από ένα θέμα εμένα προσωπικά με γοητεύει, αφού το μάτι στην πραγματική ζωή βλέπει τις εικόνες έγχρωμες. Νομίζω διεγείρει την φαντασία να φανταστείς πως ένα θέμα θα είναι αποτυπωμένο σε α/μ και κατόπιν να δοκιμάσεις να το φωτογραφίσεις. Εκεί η προσπάθεια δεν είναι στο πως θα δημιουργήσεις μια εικόνα "πιστό-έγχρωμο-αντίγραφο" αλλά μια νέα εικόνα εντελώς διαφορετική από την αρχική.
Αν και ήταν πρακτικά πιο δύσκολο να ανακαλυφθεί η έγχρωμη φωτογραφία πριν την α/μ.. Γιατί πιστεύεις ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που τραβάνε α/μ φωτογραφίες; Ακόμη και άτομα που τραβάνε ψηφιακό (έγχρωμο) το μετατρέπουν σε α/μ;
Μόνο ο Atget, από αυτούς που αναφέρεις, την εποχή που έζησε/φωτογράφισε είχε μόνο την δυνατότητα του α/μ φιλμ.. Όλοι οι υπόλοιποι που αναφέρεις C-B, Frank, Salgado, Koudelka μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν έγχρωμη φωτογραφία. Γιατί πιστεύεις ότι δεν το έκαναν;
Κατά τη γνώμη μου, δυο είναι οι λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους στο α/μ. Ο πρώτος αφορά τους μεγάλους φωτογράφους και είναι ιστορικής φύσεως: όντως το έγχρωμο φιλμ υπήρχε τον καιρό που φωτογράφιζε ο C-B, ο Franc κ.λ. αλλά καταρχήν, ήταν άθλιας ποιότητας ως υλικό (κακή απόδοση χρωμάτων, απόδοση κοντράστ κτλ) άρα ήταν σχεδόν αδύνατον κάποιος να το χειριστεί ικανοποιητικά αλλά και κατά δεύτερον, η δυσκολία του να το εμφανίσει και εκτυπώσει κανείς από μόνος του ήταν τεράστια. Φυσικά, αυτοί οι μεγάλοι φωτογράφοι δεν εμφάνισαν τα φιλμ τους στο φωτογράφο της γειτονιάς αλλά μόνοι τους για να έχουν τον απόλυτο ελεγχο. Το έγχρωμο δεν τους το επέτρεπε αυτό άρα το απέρριπταν εξ αρχής. Ο δεύτερος λόγος αφορά τους λιγότερο "επαγγελματίες" φωτογράφους και είναι πολύ απλός: η αντιγραφή! Όχι όμως πάντα με την κακή έννοια, αλλά να, όταν βλέπεις έναν βιβλίο του Salgado με καταπληκτικές φωτογραφίες της Αφρικής το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι είναι πότε θα αξιωθώ να αγοράσω μια leica και πολλά ασπρόμαυρα φιλμ (με ωραίο κόκκο) και τότε θα είμαι ο ευτυχισμένος φωτογράφος, λες και η ποιότητα του Salgado οφείλεται στα υλικά που χρησιμοποιεί (δηλαδή στην Kodak ή την Ilford) και όχι επί το πλείστον στον ίδιο. Αυτή είναι η λεγόμενη "θετική" αντιγραφή. Θεμιτή είναι μέχρι ένα ορισμένο σημείο. Μετά όμως από αυτό το σημείο αρχίζει και γίνεται συντηρητισμός και όταν αυτό συμβεί, τέλος η Τέχνη.
Μπορεί οι φωτογράφοι που αναφέρεις να φωτογραφίζουν α/μ αλλά υπάρχουν και άλλοι (πάρα πολλοί επίσης) που χρησιμοποιούν έγχρωμο.. Π.χ. μπορεί ο Salgado να φωτογραφίζει α/μ αλλά αντίστοιχα ο Steve McCurry φωτογραφίζει κυρίως έγχρωμο.
Πάντως η έγχρωμη φωτογραφία έχει βελτιωθεί πάρα πολύ τα τελευταία 30-40 χρόνια. Έτσι, είναι προσωπική επιλογή των σύγχρονων φωτογράφων το α/μ ή το έγχρωμο.
Στην φωτογραφία δεν υπάρχει σωστό ή λάθος, έτσι ο καθένας επιλέγει τον τρόπο φωτογράφισης και τα υλικά που του αρέσουν/ταιριάζουν.
Φυσικά. Ποτέ δεν πρέπει να είμαστε δογματικοί. Απλώς αναζητώ μια πειστική αιτία για τα πράγματα και συνήθως οι αιτίες που μου δίνουν δεν είναι πειστικές. Καταλαβαίνω ότι ο McCurry δουλεύει με πολύ διαφορετικό τρόπο από τον Koudelka. Ο πρώτος φωτογραφίζει κυρίως για το National Geographic στα εργαστήρια του οποίου εμφανίζει τις φωτογραφίες του, χρησιμοποιώντας όλες τις ανέσεις και τα μέσα για ε/χ που το περιοδικό μπορεί να του προσφέρει. Ο δεύτερος φωτογραφίζει τους θερινούς μήνες και εμφανίζει τους χειμερινούς, μόνος του στο σπίτι χωρίς καμία εξωτερική βοήθεια πράγμα που σημαίνει ότι το έγχρωμο αποκλείεται. Αυτές οι δύο αντιμετωπίσεις μου φαίνονται απόλυτα, εκατό τις εκατό, χωρίς καμία αμφιβολία, πειστικές και αποτελούν πραγματική αιτία κατά τη γνώμη μου που ο ένας διαλέγει το ε/χ και ο άλλος το α/μ. Αλλά απ' ότι βλέπεις, τα παραπάνω δεν έχουν σε τίποτα να κάνουν με "αισθητικούς" λόγους τύπου "το α/μ είναι "καθαρό" και το ε/χ είναι "ρεαλιστικό" και μπλα μπλα μπλα. Οι λόγοι εδώ είναι τεχνικοί, η απόφαση είναι δεδομένη, απόλυτη και δογματική! Οι παραπάνω δύο, δε διαλέγουν το ένα από τα δύο ανάλογα με την περίσταση ή ακόμα χειρότερα ανάλογα με το θέμα και αργότερα στον υπολογιστή του σπιτιού τους. Γι' αυτούς δεν υπάρχει επιλογή. Ο ένας κάνει ε/χ σαν να μην υπάρχει το α/μ, τελεία και παύλα. Ο άλλος κάνει α/μ σαν να μην ξέρει ότι υπάρχει ε/χ, τελεία και παύλα. Άλλο αυτό, και άλλο έχουμε μια ψηφιακή (που λόγω κατασκευής δε βγάζει ούτε ε/χ ούτε α/μ αλλά τριχρωμία ή bayer ή ό,τι άλλο βγάζει...) και στο adobe lightroom λέμε: "αυτές τις φωτογραφίες τις αφήνω ε/χ, για να κάνω αλλά McCurry, και αυτές τις κάνω α/μ για να κάνω αλλά Koudelka. Δεν είμαι "Ο" φωτογράφος, ο άτιμος;"
Ποιο είναι το συμπέρασμα; Το συμπέρασμα είναι ότι δεν υπάρχει καν το δίλημμα "έγχρωμο ή ασπρόμαυρο". Μια φωτογραφία είναι αυτό που είναι, αν έχει χρώματα δεν μπορεί να μην έχει και αν είναι α/μ δεν μπορεί να μην είναι. Δηλαδή, δε μας νοιάζει πώς δείχνουν τα πράγματα στην άλλη τους εκδοχή. Άλλη εκδοχή δεν υπάρχει γιατί δεν είναι ενδιαφέρον να υπάρχει. Αλήθεια, γνωρίζεις την φωτογραφία του κοριτσιού από το Πακιστάν(;) στο εξώφυλλο του N.G.; Υπάρχει περίπτωση να τη φανταστείς ασπρόμαυρη; Γνωρίζεις τη φωτογραφία του Koudelka με τις δυο κουβέρτες σε σχήμα + πάνω στα χόρτα (μου τη θύμισε μια δική σου, αυτή στις όχθες του ποταμού Vistula, που δύο άτομα κοιμούνται ανάποδα), έχει καμιά ουσία να φανταστείς την έγχρωμή της εκδοχή;
8 σχόλια:
τέτοιες εικόνες θα μπορούσαν να αποδοθούν και σε σε α/μ αφού ουσιαστικά κάνεις παιχνίδι με την φόρμα. Το ενδιαφέρον παιχνίδι με το έγχρωμο είναι όταν συνδυάζεις χρώματα + φόρμα.
Δες για παράδειγμα τις έγχρωμες φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Μάνου.
Οι "αμερικάνικες" φωτογραφίες του Μάνου είναι φυσικά εξαιρετικές και αρκετά διαφορετικές από τις "κλασσικότερες" ασπρόμαυρες "ελληνικές" του. Άλλα εγώ απ' ότι φαίνεται θα καταφέρω να προσεγγίσω κάτι ανάλογο, ίσως σε καμιά δεκαριά χρόνια και λίγα βάζω. Διότι, άλλο πράγμα χρώμα και φόρμα να δουλεύουν μαζί προς όφελος του φωτογραφικού αποτελέσματος (όπως πολύ σωστά κατά τη γνώμη μου γράφεις) και άλλο να μετατρέπεις μια έγχρωμη σε ασπρόμαυρη από τη μια επειδή "τώρα τελευταία το ασπρόμαυρο είναι πάλι στη μόδα", όπως μου είπε μια γειτόνισσα και από την άλλη γιατί κάποια συγκεκριμένη φωτογραφία έχει χρωματικό αλαλούμ και χτυπάει άσχημα, ενώ αφαιρώντας τα χρώματα γίνεται αυτόματα πιο θελκτική και "όμορφη". Τα δύο τελευταία (η μόδα και η "ασχήμια" του χρώματος) δεν μου αρκούν ως λόγοι για να κάνω αποκλειστικά ασπρόμαυρη φωτογραφία. Δεν θέλω δηλαδή να αποβάλω εξ αρχής αυτό που δεν μπορώ να διαχειριστώ (το χρώμα) γιατί έτσι είναι σαν να παραδίδομαι αμαχητί στην ασχετοσύνη μου. Τι νόημα έχει να διαλέξω το εύκολο; Και επιπλέον για τις δύο συγκεκριμένες σχεδόν αδιάφορες φωτογραφίες, τι θα κέρδιζαν αν ήταν ασπρόμαυρες εκτός που θα φαίνονταν με το πρώτο ότι πρόκειται για φορμαλιστικό παιχνίδι; Μάλλον τίποτα.
Η δικαιολογία που στο δικό σου βίντεο δίνει ο Τζώρτζης όταν τον ρωτάνε σχετικά ("το ασπρόμαυρο έχει την έννοια της αφαίρεσης και της καθαρότητας") στα δικά μου αυτιά ακούγεται σαν να λέει: "δεν είμαι τόσο καλός ώστε να κάνω έγχρωμη που να μη φαίνεται "βαριά" και "βρώμικη" άρα μια και καλή τη "κάνω" για ασπρόμαυρο, και ούτε γάτα ούτε ζημιά..."
Κουφή υπεκφυγή δεν είναι;
Ευχαριστώ για το comment σου. Με έκανε να σκεφτώ.
Η α/μ φωτογραφία από την έγχρωμη είναι εντελώς διαφορετική.. Δεν νομίζω ότι είναι της μόδας η α/μ σήμερα.. Είναι της μόδας η φωτογραφία λόγω των ψηφιακών μηχανών.. Αλλά α/μ φιλμ / φωτογραφία τραβάνε μόνο όσοι τραβάγανε από παλιά.
Εγώ προσωπικά προτιμώ την α/μ επειδή κυρίως τραβάω ανθρώπους (πχ πορτραίτα), δρόμο κλπ.. Έγχρωμο τραβάω κυρίως όταν τραβάω τοπία ή όταν το θέμα με τραβάει λόγω των χρωμάτων..
Ο Τζώρτζης τραβάει επίσης έγχρωμες φωτογραφίες.. παρόλο που εκθέτει α/μ φωτογραφίες.. Και οι έγχρωμες φωτογραφίες του είναι επίσης καλές. Γενικά, και τα 2 είδη (έγχρωμη / α/μ) φωτογραφίας είναι δύσκολα.
Προσωπικά στις α/μ από φιλμ.. βρίσκω γοητευτικό τον κόκκο, την τονικότητα κλπ κλπ.. Όμως θέλω να πάρω κάποια στιγμή ψηφιακή μηχανή (full frame) για να σταματήσω να τραβάω έγχρωμο φιλμ (slides). Στο α/μ μου αρέσει που η φωτογραφία δείχνει (εξαρτάται από το θέμα) σαν ζωγραφιά με κάρβουνο.
Ναι, ο πρώτος λόγος που θα μπορούσε να με πείσει υπέρ της ασπρόμαυρης φωτογραφίας είναι το προσωπικό ιστορικό του καθενός. Η συνήθεια δηλαδή κάποιου που από παλιά τραβούσε α/μ και αυτό το μέσο γνωρίζει γιατί μόνο αυτό του επέτρεπε να έχει απόλυτο έλεγχο στην εκτύπωση κτλ. Ο δεύτερος λόγος που θα μπορούσε να με πείσει είναι το πρόβλημα με την απόδοση των χρωμάτων και τη διαφορετικότητα που υπάρχει σήμερα από οθόνη σε οθόνη στο πώς μια έγχρωμη φωτογραφία φαίνεται. Αναφέρομαι στις online παρουσιάσεις της δουλειάς του φωτογράφου.
Από κει και πέρα, γιατί το γεγονός ότι φωτογραφίζεις περισσότερο ανθρώπους σε οδηγεί στο να κάνεις αποκλειστικά α/μ, όπως γράφεις; Αυτό δε μπόρεσα να το καταλάβω.
Γιατί εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με δυο τεχνοτροπίες από τις οποίες εθελοντικά διαλέγουμε τη μία, όπως έχουμε πχ. την ελαιογραφία και την ακουαρέλα στη ζωγραφική. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα και το αυτό μέσο, τη φωτογραφία και το σκοπό αυτής δηλαδή την απόδοση (και αντιγραφή) μιας κάποιας πραγματικότητας. Αυτής που βλέπουμε. Αλλά αυτό που βλέπουμε έχει χρώμα. Επομένως μπορεί να εκφραστεί καλύτερα από την έγχρωμη, αυτό είναι η αλήθεια. Το ότι υπάρχει η ασπρόμαυρη σήμερα (με τη θετικότητα του κόκκου και της τονικότητας, δε λέω...) οφείλεται μόνο και μόνο σε ιστορικούς λόγους τεχνικής φύσεως. Αν οι χημικοί είχαν ανακαλύψει απ' ευθείας το έγχρωμο φιλμ, και το είχαν υιοθετήσει οι Atget, C-B, Frank, Salgado, Koudelka..., πόσο περίεργη και ανούσια θα μας φαίνονταν σήμερα μια α/μ φωτογραφία; Δεν θα γνωρίζαμε καν τον λόγο που αυτό το κομμάτι εκτυπωμένου χαρτιού δεν έχει χρώμα!
Προσωπικά τραβάω και έγχρωμες φωτογραφίες. Ειδικά στους ανθρώπους μου αρέσει περισσότερο το α/μ. Αντίθετα ένα τοπίο προτιμάω να το φωτογραφίσω έγχρωμο. Χωρίς να σημαίνει αυτό, ότι δεν υπάρχουν τοπία τα οποία θα αποδοθούν ομορφότερα σε α/μ ή φωτογραφίες με ανθρώπους οι οποίες θα είναι ομορφότερες σε έγχρωμο.
Η αφαίρεση του χρώματος από ένα θέμα εμένα προσωπικά με γοητεύει, αφού το μάτι στην πραγματική ζωή βλέπει τις εικόνες έγχρωμες. Νομίζω διεγείρει την φαντασία να φανταστείς πως ένα θέμα θα είναι αποτυπωμένο σε α/μ και κατόπιν να δοκιμάσεις να το φωτογραφίσεις. Εκεί η προσπάθεια δεν είναι στο πως θα δημιουργήσεις μια εικόνα "πιστό-έγχρωμο-αντίγραφο" αλλά μια νέα εικόνα εντελώς διαφορετική από την αρχική.
Αν και ήταν πρακτικά πιο δύσκολο να ανακαλυφθεί η έγχρωμη φωτογραφία πριν την α/μ.. Γιατί πιστεύεις ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που τραβάνε α/μ φωτογραφίες; Ακόμη και άτομα που τραβάνε ψηφιακό (έγχρωμο) το μετατρέπουν σε α/μ;
Μόνο ο Atget, από αυτούς που αναφέρεις, την εποχή που έζησε/φωτογράφισε είχε μόνο την δυνατότητα του α/μ φιλμ.. Όλοι οι υπόλοιποι που αναφέρεις C-B, Frank, Salgado, Koudelka μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν έγχρωμη φωτογραφία. Γιατί πιστεύεις ότι δεν το έκαναν;
Κατά τη γνώμη μου, δυο είναι οι λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους στο α/μ. Ο πρώτος αφορά τους μεγάλους φωτογράφους και είναι ιστορικής φύσεως: όντως το έγχρωμο φιλμ υπήρχε τον καιρό που φωτογράφιζε ο C-B, ο Franc κ.λ. αλλά καταρχήν, ήταν άθλιας ποιότητας ως υλικό (κακή απόδοση χρωμάτων, απόδοση κοντράστ κτλ) άρα ήταν σχεδόν αδύνατον κάποιος να το χειριστεί ικανοποιητικά αλλά και κατά δεύτερον, η δυσκολία του να το εμφανίσει και εκτυπώσει κανείς από μόνος του ήταν τεράστια. Φυσικά, αυτοί οι μεγάλοι φωτογράφοι δεν εμφάνισαν τα φιλμ τους στο φωτογράφο της γειτονιάς αλλά μόνοι τους για να έχουν τον απόλυτο ελεγχο. Το έγχρωμο δεν τους το επέτρεπε αυτό άρα το απέρριπταν εξ αρχής.
Ο δεύτερος λόγος αφορά τους λιγότερο "επαγγελματίες" φωτογράφους και είναι πολύ απλός: η αντιγραφή! Όχι όμως πάντα με την κακή έννοια, αλλά να, όταν βλέπεις έναν βιβλίο του Salgado με καταπληκτικές φωτογραφίες της Αφρικής το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι είναι πότε θα αξιωθώ να αγοράσω μια leica και πολλά ασπρόμαυρα φιλμ (με ωραίο κόκκο) και τότε θα είμαι ο ευτυχισμένος φωτογράφος, λες και η ποιότητα του Salgado οφείλεται στα υλικά που χρησιμοποιεί (δηλαδή στην Kodak ή την Ilford) και όχι επί το πλείστον στον ίδιο. Αυτή είναι η λεγόμενη "θετική" αντιγραφή. Θεμιτή είναι μέχρι ένα ορισμένο σημείο. Μετά όμως από αυτό το σημείο αρχίζει και γίνεται συντηρητισμός και όταν αυτό συμβεί, τέλος η Τέχνη.
Μπορεί οι φωτογράφοι που αναφέρεις να φωτογραφίζουν α/μ αλλά υπάρχουν και άλλοι (πάρα πολλοί επίσης) που χρησιμοποιούν έγχρωμο.. Π.χ. μπορεί ο Salgado να φωτογραφίζει α/μ αλλά αντίστοιχα ο Steve McCurry φωτογραφίζει κυρίως έγχρωμο.
Πάντως η έγχρωμη φωτογραφία έχει βελτιωθεί πάρα πολύ τα τελευταία 30-40 χρόνια. Έτσι, είναι προσωπική επιλογή των σύγχρονων φωτογράφων το α/μ ή το έγχρωμο.
Στην φωτογραφία δεν υπάρχει σωστό ή λάθος, έτσι ο καθένας επιλέγει τον τρόπο φωτογράφισης και τα υλικά που του αρέσουν/ταιριάζουν.
Φυσικά. Ποτέ δεν πρέπει να είμαστε δογματικοί. Απλώς αναζητώ μια πειστική αιτία για τα πράγματα και συνήθως οι αιτίες που μου δίνουν δεν είναι πειστικές. Καταλαβαίνω ότι ο McCurry δουλεύει με πολύ διαφορετικό τρόπο από τον Koudelka. Ο πρώτος φωτογραφίζει κυρίως για το National Geographic στα εργαστήρια του οποίου εμφανίζει τις φωτογραφίες του, χρησιμοποιώντας όλες τις ανέσεις και τα μέσα για ε/χ που το περιοδικό μπορεί να του προσφέρει. Ο δεύτερος φωτογραφίζει τους θερινούς μήνες και εμφανίζει τους χειμερινούς, μόνος του στο σπίτι χωρίς καμία εξωτερική βοήθεια πράγμα που σημαίνει ότι το έγχρωμο αποκλείεται. Αυτές οι δύο αντιμετωπίσεις μου φαίνονται απόλυτα, εκατό τις εκατό, χωρίς καμία αμφιβολία, πειστικές και αποτελούν πραγματική αιτία κατά τη γνώμη μου που ο ένας διαλέγει το ε/χ και ο άλλος το α/μ. Αλλά απ' ότι βλέπεις, τα παραπάνω δεν έχουν σε τίποτα να κάνουν με "αισθητικούς" λόγους τύπου "το α/μ είναι "καθαρό" και το ε/χ είναι "ρεαλιστικό" και μπλα μπλα μπλα. Οι λόγοι εδώ είναι τεχνικοί, η απόφαση είναι δεδομένη, απόλυτη και δογματική! Οι παραπάνω δύο, δε διαλέγουν το ένα από τα δύο ανάλογα με την περίσταση ή ακόμα χειρότερα ανάλογα με το θέμα και αργότερα στον υπολογιστή του σπιτιού τους. Γι' αυτούς δεν υπάρχει επιλογή. Ο ένας κάνει ε/χ σαν να μην υπάρχει το α/μ, τελεία και παύλα. Ο άλλος κάνει α/μ σαν να μην ξέρει ότι υπάρχει ε/χ, τελεία και παύλα. Άλλο αυτό, και άλλο έχουμε μια ψηφιακή (που λόγω κατασκευής δε βγάζει ούτε ε/χ ούτε α/μ αλλά τριχρωμία ή bayer ή ό,τι άλλο βγάζει...) και στο adobe lightroom λέμε: "αυτές τις φωτογραφίες τις αφήνω ε/χ, για να κάνω αλλά McCurry, και αυτές τις κάνω α/μ για να κάνω αλλά Koudelka. Δεν είμαι "Ο" φωτογράφος, ο άτιμος;"
Ποιο είναι το συμπέρασμα; Το συμπέρασμα είναι ότι δεν υπάρχει καν το δίλημμα "έγχρωμο ή ασπρόμαυρο". Μια φωτογραφία είναι αυτό που είναι, αν έχει χρώματα δεν μπορεί να μην έχει και αν είναι α/μ δεν μπορεί να μην είναι. Δηλαδή, δε μας νοιάζει πώς δείχνουν τα πράγματα στην άλλη τους εκδοχή. Άλλη εκδοχή δεν υπάρχει γιατί δεν είναι ενδιαφέρον να υπάρχει. Αλήθεια, γνωρίζεις την φωτογραφία του κοριτσιού από το Πακιστάν(;) στο εξώφυλλο του N.G.; Υπάρχει περίπτωση να τη φανταστείς ασπρόμαυρη; Γνωρίζεις τη φωτογραφία του Koudelka με τις δυο κουβέρτες σε σχήμα + πάνω στα χόρτα (μου τη θύμισε μια δική σου, αυτή στις όχθες του ποταμού Vistula, που δύο άτομα κοιμούνται ανάποδα), έχει καμιά ουσία να φανταστείς την έγχρωμή της εκδοχή;
Δημοσίευση σχολίου